Andrzej Niemojewski, źródło: Miłośnicy koszalińskich wolnomularzy
Ktokolwiek w Polsce walczy o wolność sumienia, o wolność nauki, o wolność polityczną, społeczną i ekonomiczną, tego prędzej czy później okrzyczą za Masona.Masonem nazywają uczonego, który wykłada, że plemię ludzkie istnieje na ziemi znacznie dłużej, niż to uczy ksiądz podczas wykładu religii.Masonem nazywają socyalistę, który dowodzi, że stan robotniczy nie powinien z taką uległością znosić swojej niedoli, jak to radzi ksiądz w czasie każdego niemal kazania.Masonem nazywają ludowca, który głosi, że chłop polski w walce o byt ma przeciwko sobie zbratanego księdza z panem, czemu przeczą pan i ksiądz.Masonem wreszcze nazywają każdego czupurniejszego ucznia, gdy nie chce spowiednikowi wręczyć kartki, będącej niejako policyjną kontrolą przy konfesyonale.W ten sposób wyraz Mason połączył w jakąś wielką rodzinę wolnomyślnego uczonego, socyalistę, ludowca, bezbożnika targującego się o ślub i ucznia, opierającego się stosowaniu sposobów policyjnych do konfesyonału.”Drogi Czytelniku, czy jesteś zwolennikiem- wolności nauki? (rozumiejąc to jako wolność od nacisków politycznych lub religijnych)- wolności politycznych? (swobody przekonań politycznych i prawa do głosu)- czy uważasz za słuszny ośmiogodzinny dzień pracy? (w opozycji do 14-godzinnego)- czy jesteś przeciwny zatrudnianiu nieletnich? (na przykład zatrudnianiu 12-latków na pełen etat w trudnych warunkach)Jeśli niektóre z tych przykładowych niewygórowanych postulatów są Tobie bliskie, to wiedz, że był czas, gdy byłbyś nazywany masonem, względnie anarchistą, socjalistą, komunistą.Czym jest masoneria?”Odróżniwszy tedy od istotnej Masoneryi formę zwykłego wymysłu “Mason” w znaczeniu “niedowiarek” lub “bezbożnik”, odjąwszy następnie to wszystko, co do niej nei należy, jak socyalizm, anarchizm, tak zwany nihilizm, zwykły rewolucyonizm […], otrzymujemy dopiero Masoneryę właściwą, którą w ten sposób określić możemy: jest to szereg towarzystw zamkniętych, które się rozwinęły na podstawie założonej w 1717 roku w Anglii Wielkiej Loży[…]. Celem tych stowarzyszeń jest wytworzenie ścisłej, braterskiej łączności pomiędzy poszczególnymi członkami, wzajemne obywatelskie doskonalenie, pracowanie około ogólnego postępu myśli i życia, szerzenie wszędzie tolerancyi religijnej, idei równości we wszystkich możliwych kierunkach, wspieranie moralne i materyalne wszelakich dążeń szlachetnych.”Spytaj masonów, czym jest masoneria, odpowiedzą tak, jak potrafią… Spytaj przeciwników masonerii, czym jest masoneria – odpowiedzą swoimi fobiami. Czy jest sens udowadniać, że nie jest się wielbłądem? Czym jest sekret masoński?”Tak zwany “sekret” masoński należy dawno do przeszłości. Zawierał się on właściwie w karygodnem jak na czasy przed Wielką Rewolucyą francuską haśle: “Wszyscy jesteśmy wolni, wszyscy jesteśmy równi!”. Za to hasło szło się wtedy na śmierć. Było to hasło wywalczającego sobie prawa stanu trzeciego, czyli mieszczaństwa. Dziś, gdy o prawa swoje walczy stan czwarty, czyli proletaryt, Masonerya dążeniom jego sprzyja i dlatego kościół miesza ją z socyalizmem.”Czy Niemojewski ma rację? Czy to jedyny lub przynajmniej najważniejszy sekret? Bylibyśmy rozczarowani… gdyż sądzimy, że kolejne sekrety odkrywamy każdego dnia, w każdej nowej interpretacji, w każdym nowym skojarzeniu faktów, które poznajemy.
