Andrzej Nowicki
W roku 1997, dwadzieścia lat temu pierwszy Wielki Mistrz Wielkiego Wschodu Polski – Andrzej Nowicki – tak odpowiedział na ankietę redakcji „Wolnomularza Polskiego“:
.
Jakie treści powinny być wpisane w hasła Wolności, Równości i Sprawiedliwości Społecznej?
W pojęciu WOLNOŚCI powinny się mieścić:
– niepodległość, suwerenność i nienaruszalność granic naszego państwa; niezależność od obcych mocarstw, uważających nasz kraj za strefę własnych wpływów; brak obcych wojsk na terenie naszego kraju,
– odebranie aparatowi bezpieczeństwa kontroli nad życiem politycznym, społecznym, kulturalnym i prywatnym; zakaz korzystania z usług donosicieli,
– brak cenzury i innych form kontroli prasy, publikacji i widowisk, a także listów i rozmów telefonicznych,
-brak ograniczeń w nawiązywaniu i rozwijaniu kontaktów międzynarodowych, w przepływie książek, czasopism, informacji,
– wolność badań naukowych i twórczości artystycznej,
– autonomia szkół wyższych,
– wolność słowa i druku, zgromadzeń i manifestacji,
– wolność zrzeszania się i tworzenia partii politycznych, organizacji społecznych, związków zawodowych; brak represji za działalność opozycyjną,
– wolność od „roli kierowniczej” jakiejkolwiek partii,
– wolność od kontroli życia politycznego, społecznego, kulturalnego i prywatnego przez instytucje kościelne,
– wolne, demokratyczne wybory do parlamentu i samorządów,
– obrona praw obywateli przed samowolą urzędów państwowych,
– obrona praw mniejszości przed nadużywaniem władzy ze strony większości,
– prawo do zamieszkania i podjęcia pracy w dowolnym kraju.
W pojęciu RÓWNOŚCI:
-zagwarantowanie wszystkim możliwości aktywnego uczestnictwa w życiu kulturalnym i w sprawowaniu władzy,
– równość wszystkich wobec prawa,
– równe szansę dla wszystkich dzięki powszechnemu obowiązkowi szkolnemu (w zakresie szkoły podstawowej i średniej) oraz dzięki umożliwieniu tym, którzy chcą się uczyć, podjęcia i ukończenia studiów wyższych,
-świeckość państwa, szkolnictwa, służby zdrowia; brak jakiejkolwiek dyskryminacji mniejszości etnicznych, wyznaniowych, światopoglądowych,
– równe prawa dla.kobiet,
– powszechne prawo do pracy; równa płaca za równą pracę.
W pojęciu BRATERSTWA:
– praca nad podnoszeniem umysłowego i moralnego poziomu społeczeństwa; rozbudzanie potrzeby uczestnictwa w kulturze, zwłaszcza potrzeby czytania, dokształcania się i samodzielnego myślenia,
– uznawanie narodowego, językowego i kulturalnego zróżnicowania za wartość kulturalną; rozbudzanie życzliwego zainteresowania odmiennością i różnorodnością kultur,
– wychowywanie społeczeństwa w duchu szacunku dla innych narodów; zwalczanie fanatyzmu religijnego, przesądów rasowych, nacjonalizmu, przezwyciężanie europocentryzmu,
– działanie na rzecz zgodnego współżycia narodów,
– przeciwdziałanie podziałowi świata na bloki militarne i „strefy wpływów” wielkich mocarstw; potępianie wszelkich form kolonializmu, militaryzmu, agresji,
– respektowanie praw małych narodów do niepodległości, posiadania własnego języka i budowania własnej kultury,
– uznawanie prawa jednostek do odmienności, do własnych poglądów, do eksperymentowania, nowości, oryginalności,
– wspieranie organizacji międzynarodowych w poszukiwaniu skutecznych dróg do zapewniania trwałego pokoju, zapobiegania agresji i „czystkom etnicznym”,
– pomoc humanitarna dla narodów i regionów dotkniętych klęskami; dążenie do zmniejszania dysproporcji między poziomem życia w różnych krajach,
– surowe kary za szerzenie nienawiści rasowej, narodowej, wyznaniowej, za podżeganie do wojny i pogromów, za udział w aktach przemocy wobec cudzoziemców, mniejszości etnicznych i ludzi innych wyznań i poglądów.
W pojęciu SPRAWIEDLIWOŚCI SPOŁECZNEJ:
– poszukiwanie takich form ustrojowych, w których nie będzie bezrobocia, ale wszyscy, którzy chcą pracować, znajdą zatrudnienie w swoim zawodzie i zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami,
– likwidacja wyzysku zarówno ze strony państwa, jak ze strony kapitału prywatnego, obcego i rodzimego,
– kontrola społeczna nad życiem gospodarczym, nie dopuszczająca do nieuczciwego bogacenia się aferzystów, spekulantów, łapówkarzy i do rażących dysproporcji w zakresie dochodów nieuzasadnionych pracą, kwalifikacjami, wartością wytworzonych dóbr czy wkładem do kultury,
– bezpłatne szkolnictwo, bezpłatna opieka zdrowotna, zagwarantowane prawo do odpoczynku, rent, emerytur i opieki społecznej,
– obrona kultury przed komercjalizacją przez zagwarantowane ustawą i stopniowo rosnące procenty budżetu na finansowanie badań naukowych, wartościowych wydawnictw, twórczości artystycznej, muzeów, bibliotek, placówek i imprez kulturalnych.
