źródło: Katarzyna Rosiak, Kultura polska wobec zachodniej tradycji ezoterycznej w latach 1890-1939
Léo Taxil*, (właśc. Marie Joseph Gabriel Antoine Jogand-Pagès; 1854–1907), urodzony w religijnej francuskiej rodzinie, wydawca licznych publikacji na tematy głównie antykościelne i antymasońskie oraz „największy figlarz wszechczasów” (McLeod 2014: 109). Ze względu na poruszaną przez niego antykościelną oraz antymasońską tematykę, David Allen Harvey, historyk kultury nowoczesnej Francji, określił go mianem członka „literackiego podziemia” (Harvey 2006: 181). Po naznaczonym licznymi konfliktami okresie edukacji w jezuickim seminarium Taxil rozpoczął karierę wojowniczego antyklerykała. Już wówczas nie unikał wymysłów i konfabulacji – przykładowo duchownych z katedry Notre Dame oskarżył o sekretną naprawę narzędzi tortur w katedralnych katakumbach, które miały im rzekomo posłużyć do przywrócenia francuskiej monarchii (Harvey 2006: 181). Opublikował wiele antyklerykalnych dzieł, w których atakował hipokryzję ówczesnych duchownych: Les Soutanes grotesques (Groteskowi sukienkowi, 1879), Le Fils du jésuite (Jezuicki syn, 1879) czy Les Bêtises sacrées, revue critique de la superstition (Święte głupoty, krytyczny przegląd przesądów, 1881); [tłumaczenie tych i kolejnych tytułów – K. R.]. W efekcie Taxil został oskarżony o wielokrotne łamanie prawa prasowego – do 1876 r. stawał przed sądem aż 13 razy (McLeod 2014: 109). Ratując się przed czekającym go we Francji więzieniem, uciekł do Genewy, skąd wkrótce został zresztą wydalony pod zarzutem kolejnego oszustwa. W 1880 r. całkowicie zerwał więzy łączące go z rodziną i przyjął pseudonim Léo Taxil. Amnestia we Francji z 1882 r. pozwoliła mu na powrót do kraju.
W 1882 r. Taxil opublikował La Bible amusante (Cudowna biblia dla dzieci i dorosłych), satyrę na Pismo Święte, w której zwracał uwagę na liczne błędy logiczne oraz nieścisłości występujące w chrześcijańskiej świętej księdze. Swoisty drugi tom owego cyklu stanowi wydane w 1884 r., równie prześmiewcze, La Vie de Jésus (Życie Jezusa). Taxil był również autorem pornograficznych tekstów antyklerykalnych, takich jak: Les Débauches d’un confesseur (Spowiedź spowiednika, 1882), Les Pornographes sacrés: la confession et les confesseurs (Święci pornografowie, 1882) czy Les Maîtresses du Pape (Metresy papieża, 1884), nawiązujących do kontrowersyjnych tekstów markiza de Sade i prezentujących katolickich duchownych jako nurzających się w rozpuście i luksusach bezwstydników. W międzyczasie Taxil znalazł się w szeregach francuskiej masonerii. Został inicjowany przez paryską lożę Temple des Amis de l’Honneur Françai przynależącą do Wielkiego Wschodu Francji 21 lutego 1881 r.; najprawdopodobniej jednak nie wyszedł poza stopień ucznia (Wayne 2019: 3). Usunięty został z loży decyzją trybunału dyscyplinarnego z 17 października 1881 r. Powodem były jego ataki na Kościół, z którymi masoni nie chcieli być w żaden sposób utożsamiani (Cegielski 2015: 47).
Trzy lata później, w 1884 r. nastąpił zaskakujący zwrot w życiu Taxila. Po publikacji encykliki Humanum genus autorstwa papieża Leona XIII (1810–1903), potępiającej ruchy wolnomyślicielskie, w tym wolnomularzy, Taxil niespodziewanie publicznie ogłosił swoje nawrócenie na łono Kościoła. Jak później wyjawił, to właśnie encyklika Humanum Genus stała się dla niego inspiracją do rozpoczęcia antymasońskiej kampanii i oskarżenia jej o praktykowanie satanizmu (Harvey 2006: 187). W wydanych w 1884 r. Wyznaniach wolnomyśliciela otwarcie wyznał wszystkie swoje winy i wyraził…
przeczytaj więcej na stronie: Kultura polska wobec zachodniej tradycji ezoterycznej w latach 1890-1939:
