Poniżej zamieszczamy kolejny rozdział książki Karola Wojciechowskiego “Bitwa o Sztukę Królewską“. Ilustracja: Czerwony krzyż w powyższej formie, w Skandynawii znany jako krzyż św. Jerzego, jest powszechnie używanym symbolem masonerii w Rycie Szwedzkim.
W państwach skandynawskich struktury w zasadzie odbudowano według przedwojennych wzorów i nastąpiło raczej niewiele zmian. Największa liczba zawirować miała miejsce w Danii. Tam bowiem obok zakonu rytu szwedzkiego (chrześcijańsko-mistyczno-rycerskiego) trzy loże obrządku Schroedera utworzyły własną, niezależną obediencję pn. Świętojańskie Stowarzyszenie Lóż Dawnych Wolnych i Uznanych Mularzy (Sct Johannes Logeforbundet of Gamle Frie og Antagne Murere „De Gamle Pligter”). Cechowała ją postawa humanitarna, pośrednia między ortodoksją anglosasko-szwedzką a agnostyczno-liberalnym nurtem Wielkiego Wschodu Francji. Do centrali rytu szwedzkiego przyłączyła się zaś Wielka Loża Danii Dawnych Wolnych i Uznanych Mularzy (Storlogen af Danmark af Gamle Frie & Antagne Murere), również o profilu humanistycznym. Obowiązywał w niej rytuał emulacyjny. Po przyłączeniu się do obediencji rytu szwedzkiego nastąpił rozłam i kilka lóż kontynuowało działalność pod dotychczasową nazwą Wielkiej Loży Danii. Rozłamowa obediencja istnieje do dziś i jest członkiem liberalnej organizacji CLIPSAS. Sama natomiast Wielka Loża Danii stanowi ciekawy przykład obediencji, która bazując w dużej mierze na tradycjonalistycznych zasadach, przyjęła również pewne liberalne rozwiązania. O ile bowiem pod względem ideowym stosuje się ona do wymogu teizmu, względnie deizmu, przywołując stosowne zapisy Konstytucji Andersona, o tyle otwarta jest na współpracę z lożami i organizacjami liberalnymi.
Ze względu na tradycyjną dominację obrządku szwedzkiego, w tej części Europy nie znalazła godnych warunków do rozwoju struktura rytu szkockiego. Utworzona na konferencji RSDiU w Stambule Rada Najwyższa Danii nie została przyjęta w skład konferencji lozańskiej, bowiem Wielka Loża Danii, z którą była związana, przestała istnieć afiliując się do Zakonu Mularzy Duńskich, a reaktywowana na powrót przez rozłamowe lożę została uznana za nieregularną przez obediencje obrządku szwedzkiego i przystąpiła do CLIPSAS. Także obecnie ryt szkocki ma charakter nieregularni i praktykują adepci związani z ww. Wielką Lożą Danii oraz Wielkim Wschodem AFAM.
Ciąg dalszy:
