Silentium

Silentium

Brat Stanisław, Loża Wolność Przywrócona

Deska wygłoszona na połączonym spotkaniu lóż Wolność Przywrócona i Europa dn. 19 kwietnia 6006 r.p.ś.

.

Miałem okazję parę razy żyć z dala od cywilizacji z jej natłokiem informacji mediów, tłumu ludzi i hałasu maszyn. W niewielkiej izolowanej grupie mężczyzn, szybko kończą się tematy rozmów o kobietach, rodzinie, dzieciach. Człowiek ucieka w swoje myśli, we wspomnienia, w doświadczenie życia, milczy. Zapada cisza. Więcej zadumy refleksji. Ktoś powiedział pięknie: „milczenie jest moje, Jego jest cisza, cisza przyjęła milczenie, milczenie jest pracą, cisza darem”. Przestrzenią ducha, gdzie może on rozwinąć skrzydła jest cisza, pisał Antonie de Saint-Exupéry. Apostoł polecał, aby milczenie było zachowane podczas pracy. Izolacja uwrażliwia człowieka, zrozumiałem jej sens.

Milczenie – ma swój własny charakter, jest dynamiczną rzeczywistością, która przed wchodzącym w nią człowiekiem otwiera duchową drogę. Milczenie, jak czułem, daje szansę oceny własnych działań, korekty celów i dążeń. Milczeniu poświęcano od dawna wiele myśli i słów pięknych. Milczenie jest pielgrzymowaniem sprawiedliwości – mówił Prorok. Było eliańskie milczenie – milczenie śmierci – stawanie się milczącym, wchodzenie w milczenie, ciche wyczekiwanie. Oazą ciszy była góra Karmel, tam przyszli pustelnicy – karmelici. Ich regułą było dzienne i nocne milczenie karmelu.

Milczenie to nakaz magiczny, już praktykowany u bardzo pierwotnych społeczeństw. Powstrzymanie się od rozmowy może mieć charakter kultowy, gruntuje się najczęściej na przesłankach magii, należąc do zabiegów mających na celu krycie się lub maskowanie. Mogą to być gesty symbolizujące cześć wyrażaną komuś przez wstrzymanie się od mowy. Dziewczęta rzucają wianki w milczeniu na drzewo, tam gdzie nie ma rzeki. Wśród praktyk wróżbiarskich są zabiegi akcesoryczne, w tym na przykład powstrzymanie się od rozmowy. Zachowanie milczenia jest charakterystyczne dla wspólnot nie i chrześcijańskich. Milczenie dotyczyć może używania pewnych słów, prowadząc do zupełnego przemilczania jednych lub nazywania ich inaczej niż zwykle. Na przykład czart, wilk nazywa się on, ten, by nie wymawiać tych słów budzących grozę. Na Rusi w obecności niemowlęcia nie należy używać słowa żaba czy zając, by dziecko cech tych zwierząt nie nabrało. Ogromnie rozpowszechnione jest w kulturze ludowej wielu narodów, również wśród Słowian, zachowanie milczenia w trakcie dokonywania wielu praktyk magicznych.

Ale milczenia – jako terminu nie ma w współczesnej powszechnej encyklopedii PWN, jest natomiast mowa. Mowa jest ściśle związana z myśleniem. Nie negując związku tych procesów, większość współczesnych teorii psychologicznych zakłada odrębność myślenia i mowy oraz przyjmuje pierwotność filo i ontogenetyczną myślenia nad mową.

W 475 roku p.n.e. Simonides z Keos na widok biesiadnika przy stole uparcie milczącego powiedział: jeśliś głupcem czynisz mądrze, jeśliś mądry – głupiś. Rosjanie mówią lud milczy w obliczu bezprawia, jest i powiedzenie „wśród szczęku oręża milczą prawa” lub „milczenie ludów jest lekcją dla królów”. Były ostatnie słowa umierającego Hamleta „reszta jest milczeniem”. Milczenie to cisza, cisza to krzyk nocy, cisza Zagajewskiego i cisza wieczorna Tatr – Kasprowicza. Od muzyki piękniejsza jest tylko cisza powiedział Paul Claudel. Cisza mówi.

Różny czas trwania ciszy pomiędzy dźwiękami uderzeń daje nam, braciom, możliwość poznania się bez słów, w milczeniu. „Milczenie jest złotem a mowa srebrem” – to znamy, ale jest inna dobra rada: „nabywaj mądrości, bo lepsza jest nad złoto i nabywaj roztropności, bo droższa jest nad srebro”. W tych słowach w Księdze Przysłów Salomona zawarta jest wskazówka zgodna ze współczesną teorią myślenia i mowy. Myślenia w milczeniu, przed posługiwaniem się językiem.

Autor: Stanisław
28.12.2006.