Karol Wojciechowski
Ryt Dawnych i Przyjętych Wolnomularzy Królewskiego Sklepienia (Royal Arch) powstał w latach 30., bądź na początku lat 40. XVIII w. Rozpowszechnił się na fali sporów pomiędzy dwiema angielskimi Wielkimi Lożami, z których jedna, powstała w 1751 r. z inicjatywy Lawrence’a Dermotta, nawiązywała do starych reguł i kreowała dodatkowy stopień Mistrza Królewskiego Sklepienia. Miał on stanowić dopełnienie stopnia mistrzowskiego, a pod względem treści posiadał wiele wspólnych elementów z francuskim stopniem wyższym Mistrza Szkockiego. Z braku źródeł trudno jednak dziś ustalić, których z nich był starszy, możliwe też że oba te stopnie miały wspólne źródło.
Sam Lawrence Dermott i wielu jego współbraci zarzucało Wielkiej Loży Londynu, iż zniekształciła, a także zdechrystianizowała swoje rytuały m.in. zmieniając znaki i hasła oraz eliminując liczne wątki modlitewne. Spór trwał począwszy od 1751 r. i został zażegnany w 1813 r., kiedy obydwie obediencje połączyły się, tworząc Zjednoczoną Wielką Lożę Anglii. Loża-Matka Świata odcięła się od wyższych stopni, a Królewskie Sklepienie uznała za część stopnia mistrza masona. Pozostałe ryty i systemy (np. rycerski York) traktuje wyłącznie jako grupy stopni pobocznych (tzw. side degrees).
Obrządek Królewskiego Sklepienia lub też w innym wariancie tłumaczenia – Świętego Łuku Królewskiego – zorganizowany jest na Wyspach Brytyjskich w dodatkowej kapitule i liczy 5 stopni:
4° Dawny Mistrz,
5° Doskonały Mistrz,
6° Najdoskonalszy Mistrz,
7° Mason Sklepienia (Arch)
8° Mason Królewskiego Sklepienia (Royal Arch).
W Anglii, w odróżnieniu od Irlandii czy Szkocji, praktykuje się wyłącznie ostatni stopień. Poza tym funkcjonują również ciała masońskie nadające stopnie Mistrza Znaku (Mark Master).
Link do Kapituły Królewskiego Sklepienia działającej przy Wielkiej Loży Anglii: www.grandchapter.org.uk
Ryt Royal Arch w Europie bardzo często jest w pewien sposób powiązany tradycją ze świętojańskim rytuałem Emulation, którego adepci zwykle są również członkami kapituł Łuku Królewskiego. Dodać należy, iż pierwotna wersja obrządku emulacyjnego (współzawodnictwa) została opracowana w 1813 r. w Anglii przez Petera Gilkes’a na bazie dawnych rytuałów wolnomularskich. Liczy on wyłącznie trzy pierwsze stopnie i uzupełniony jest jeszcze o dodatkowy ceremoniał instalacyjny dla Czcigodnego mistrza loży. Dla Emulation charakterystyczne jest to, że zgodnie ze starą zasadą cechu wolnych mularzy rytuały, znaki i gesty jego trzech pierwszych stopni nie są utrwalone na piśmie, a podczas posiedzeń cytuje się je z pamięci. Obrządek ten został w 1925 r. przeszczepiony do Francji, równolegle z rytem Royal Arch, a stamtąd do pozostałych krajów europejskich.
Royal Arch w Stanach Zjednoczonych stanowi część Rytu York. Wersja amerykańska zawiera następujące dodatkowe stopnie poboczne:
4° Mistrz Znaku
5° Dawny Mistrz
6° Doskonały Mistrz
7° Wyświęcony Królewskiego Sklepienia
Generalnie ryt Królewskiego Sklepienia popularny jest przede wszystkim w krajach anglosaskich. W Europie kontynentalnej natomiast praktykuje się go głównie w Szwajcarii, Francji, Belgii i Holandii, nie jest on jednak na tym kontynencie zbyt rozpowszechniony.
.
Wpisał: Karol Wojciechowski
12.04.2006.
