Poniżej zamieszczamy kolejny rozdział książki Karola Wojciechowskiego “Bitwa o Sztukę Królewską“.
W 1910 r. grupa konserwatywnie nastawionych braci z Wielkiego Wschodu Francji, posiadających wysokie stopnie rytu szkockiego dawnego i uznanego, nawiązała kontakty z Niezależnym Wielkim Przeorstwem Helweckim (GPIH), które z upoważnienia szwajcarskiej Wielkiej Loży „Alpina” było jedynym regularnym administratorem obrządku szkockiego rektyfikowanego na terenie tego kraju. W tymże Wielkim Przeorstwie nadano najwyższe stopnie RSR Camille’owi Savoire, Édouardowi de Ribaucourt, Gustave’owi Bastard oraz Paulowi Pottier, uznając ich odpowiedniki w RSDiU (33 stopień RSDiU stanowił ekwiwalent 6 szczebla RSR). W tym samym roku GPIH utworzył we Francji lożę św. Andrzeja, prefekturę 5 st. oraz lożę błękitną „Le Centre des Amis” (Ośrodek Przyjaźni), której pierwszym przewodniczącym został Édouard de Ribaucourt. Placówki te, na podstawie patentu Wielkiego Przeorstwa Helwecji, weszły w 1911 r. w skład Wielkiego Wschodu Francji, przy czym stopnie wyższa administrowało Wielkie Kolegium Rytów. „Ośrodek Przyjaźni” prędko stał się obiektem ataków ze strony kierownictwa Wielkiego Wschodu Francji, który – zajmując coraz bardziej zdecydowane stanowisko w kwestii forsowania laickich obrzędów – dążył do usuwania z rytuałów wszelkich akcentów religijnych. Chrześcijański charakter obrządku rektyfikowanego oraz inwokacje do WBW budziły duże zastrzeżenia ze strony władz GOdF. Warsztat „Le Centre des Amis” otrzymał ultimatum od WWF: albo porzuci dotychczasowe praktyki rytualne albo wycofa się ze struktur GOdF. W innym przypadku zostanie uznany za nieregularny. Członkowie loży opowiedzieli się za opuszczeniem największej obediencji francuskiej i nawiązali kontakty ze Zjednoczoną Wielką Lożą Anglii. Ta, widząc ich chęć kultywowania tradycyjnej wersji Ars Regia, zaoferowała swoją pomoc i wzięła udział w ustanowieniu nowej obediencji pn. Wielka Loża Niezależna i Regularna Francji i Kolonii Francuskich. Co ważne, od ex-członków Wielkiego Wschodu, którzy ją współtworzyli, nie wymagano poddania się procedurze ponownej inicjacji w lożach angielskich, co przeczy teoriom o całkowitym negowaniu przez UGLE masońskiego charakteru wtajemniczeń udzielanych w ramach GOdF. Anglikom wystarczyły ideowe pryncypia konserwatywne, które przyjął były warsztat z WWF-u.
Krótko po utworzeniu (5 listopada 1913 r.) nowa Wielka Loża Francuska została oficjalnie uznana przez UGLE. Wielkim Mistrzem został wybrany wspomniany de Ribaucourt, zaś Camille Savoire w ostatniej chwili się wycofał, pozostając członkiem GOdF i próbując z oddanymi mu adeptami RSR odbudować pozycję rytu w ramach struktur Wielkiego Wschodu Francji. Być może takie posunięcie wynikało to z ówczesnych relacji w świecie masońskim. Wielka Loża „Alpina” nie miała uznania Wielkiej Loży Anglii i blisko współpracowała z innymi obediencjami nurtu romańskiego. W ten sposób pozostanie w WWF dawało znaczną silniejszą szansę odnowienia kontaktów z nieuznanymi za regularnych przez UGLE wolnomularzami szwajcarskimi. Niemiej pójście na kompromis w kwestii obrzędowej z władzami GOdF i wprowadzenie laickich zmian do rytuałów skutkowało zerwaniem traktatu w 1913 r. przez Niezależne Wielkie Przeorstwo Helweckie. Stosunki ze Szwajcarami próbowała nawiązać także nowoutworzona Wielka Loża Niezależna i Regularna, lecz po bezowocnych dyskusjach została w 1924 r. uznana przez Wielkie Przeorstwo Helweckie (niewykluczone, że w wyniku nacisków Savoire’a) za nieregularną potęgę rytu rektyfikowanego. Sam Camille Savoire próbował rozwijać obrządek w ramach Wielkiego Wschodu Francji, a sytuacji sprzyjał jego wybór w 1923 r. na Wielkiego Komandora Wielkiego Kolegium Rytów WWF. 19 września 1933 r. wprowadził do Wielkiego Kolegium sekcję rytu szkockiego rektyfikowanego, obejmując przy tym tytuł Wielkiego Przeora. W tymże roku bowiem dzięki pomocy Szwajcarów powołany został Narodowy Dyrektoriat Szkocki oraz Zakon Wewnętrzny obrządku szkockiego rektyfikowanego. Organizacje te posiadały pewną niezależność, ale łączyła je swoista unia personalna z Radą Zakonu i Wielkim Kolegium Rytów WWF. Po opuszczeniu Wielkiego Wschodu i rezygnacji z funkcji Wielkiego Komandora, Savoire ponownie nawiązał bliższe stosunki ze Szwajcarami i 23 marca 1935 r. powołał Wielkie Przeorstwo Galów na podstawie listownego patentu Niezależnego Wielkiego Przorstwa Helwecji. W sierpniu tego roku obydwa Wielkie Przeorstwa podpisały traktat o przyjaźni, zaś jesienią Savoire utworzył Wielką Lożę Szkocką Rektyfikowaną, która skupiać miała adeptów stopni błękitnych systemu rektyfikowanego. Wstąpili do niej dotychczasowi adepci rektyfikowani z Wielkiego Wschodu. W 1938 r. GPIF ostatecznie potwierdziło nadanie praw GPdG do praktykowania i administrowania RSR we Francji. Wielkie Przeorstwo Galów nawiązało kontakty z tą samą organizacją w USA, nota bene utworzoną wcześniej przez Szwajcarów, a następnie powołało Wielkie Przeorstwo Anglii i Walii.
Kolejna część:
Zobacz też:
