Poniżej zamieszczamy fragment książki Irène Mainguy Symbolika Masońska Trzeciego Tysiąclecia
Kolejny raz stwierdzamy, że wolnomularstwo zapożyczyło jeden ze swoich zwrotów od słownictwa kościelnego. Dawniej w języku francuskim termin obediencja „był synonimem posłuszeństwa (fr. obéissance), obowiązywał jedynie w środowisku kościelnym i rozumiany był na wiele sposobów[1]. «Obediencja» oznaczała to autorytet przełożonego, to podporządkowanie się mu, to wydaną przez niego zgodę. Duchowny nie mógł wybrać się w podróż bez listu obediencyjnego wydanego przez swojego przełożonego. W pierwszych wiekach życia monastycznego przeorstwa zwane były obediencjami”[i].
Antoine Furetière definiuje francuski przymiotnik obédientiel („obediencyjny”) jako zapożyczony od dogmatyki termin, który służy do określania czegoś, co jest podporządkowane sile wyższej. Zwrot la puissance obédientielle charakteryzuje gotowość jednostki do podporządkowania się Praprzyczynie, która ją stworzyła[ii].
Słowo „obediencja” jest blisko związane z ideą posłuszeństwa, polegającego na przyjmowaniu nakazów pochodzących od autorytetu znajdującego się wyżej w hierarchii.
Potwierdza to Henri Stéphane w przyjętej przez siebie definicji Zakonu: „Specyfika Zakonu polega na hierarchii istniejącej między różnymi jego grupami lub porządkami, które ze względu na ich naturę muszą pozostać w relacji podporządkowania jedna wobec drugiej. Porządek znajdujący się niżej podlega temu, który znajduje się wyżej, i tak po sam szczyt hierarchii. Na przykład jeśli chodzi o człowieka ciało powinno być podporządkowane duszy, a dusza umysłowi; uczucia powinny być podporządkowane rozumowi, a rozum Intelektowi”[iii].
Paul Naudon natomiast definiuje to pojęcie w następujący sposób: obediencje są administrowanymi federacjami lóż (warsztatów) zrzeszonych w Wielką Lożę lub Wielki Wschód[iv]. Aby można było utworzyć obediencję, potrzebne są trzy niezależne loże założycielskie.
Édouard Plantagenet pogłębia tę myśl: regularność wolnomularska jest z definicji cechą nade wszystko jednostkową. Loża jest regularna, gdy składa się przynajmniej z siedmiu mistrzów regularnie ustanowionych. Obediencja jest regularna, gdy została założona przez loże ustanowione w ten sposób, zjednoczone w celu obrony fundamentalnych zasad Zakonu przed wszelkimi pogwałceniami, odstępstwami lub zmianami. Obediencja jest zatem organem administracyjnym, posiadającym jedynie takie prawa, jakie przyzna jej ogólne zgromadzenie delegatów należycie wybranych spośród suwerennych lóż[v].
Obediencja zabezpiecza materialną działalność Zakonu wolnomularskiego na płaszczyźnie administracyjnej.
Do jej obowiązków należą:
- Centralizacja, klasyfikacja i archiwizacja danych na temat swojej działalności (obediencja zrzesza loże, strzeże pamięci o zakonnych wydarzeniach).
- Organizacja i koordynacja działalności solidarnościowej i dobroczynnej.
- Kontrolowanie właściwej działalności wszystkich lóż zgodnie z obowiązującą konstytucją (regulaminem generalnym).
- Zarządzanie majątkiem nieruchomościowym i dobrami materialnymi.
- Zapewnienie łączności i przepływu informacji między lożami.
To ciało administracyjne łączy między sobą loże i czuwa nad kondycją moralną braci, którzy proszą o to, by zostać wpuszczonymi do innych świątyń niż te, w których byli inicjowani. Lepage uważa, że rola obediencji powinna ograniczać się właśnie do tego[vi].
[1] W języku polskim słowo „obediencja” ma również zastosowanie w słownictwie kościelnym. Oznacza „posłuszeństwo, do jakiego zobowiązani są wierni” lub „przysięgę posłuszeństwa składaną przez duchownych”. Słowem tym również nazywano w okresie wielkiej schizmy zachodniej (1378–1415) „każdą z dwóch części świata zachodniego, z których jedna uznawała zwierzchnictwo papieża, druga – antypapieża”; zob. Słownik Języka Polskiego PWN, Warszawa 2015 [przyp. tłum.].
[i] A. Chéruel, dz. cyt., s. 880.
[ii] A. Furetière, dz. cyt..
[iii] H. Stéphane, dz. cyt., s. 238.
[iv] P. Naudon, La Franc-Maçonnerie, „Que sais-je” 1979, nr 1064.
[v] É. Plantagenet, Causeries initiatiques pour le travail en chambre du milieu, Paris 1993, s. 163–164.
[vi] M. Lepage, dz. cyt., s. 136.
Zobacz też:
