Adam Weishaupt – twórca Zakonu Iluminatów

źródło: strona projektu “Kultura polska wobec zachodniej filozofii ezoterycznej w latach 1890-1939”.

Adam Weishaupt, ps. Brat Spartakus, (ur. 6 lutego 1748, zm. 18 listopada 1830), założyciel zakonu iluminatów bawarskich, filozof i profesor prawa. Ze względu na parawolnomularski charakter iluminatów oraz sensacyjność otaczających organizację pogłosek powstałych w wyniku oskarżeń stawianych  jej przez państwo, jej fundator stał się centralną postacią wielu teorii spiskowych.

Ojciec Adama Weishaupta, Johann Georg Weishaupt, profesor prawa na uniwersytecie w Inglostadt, zmarł w 1753 r., kiedy Adam miał zaledwie 5 lat. Wówczas opiekę nad nieletnim chłopcem przejął jego ojciec chrzestny Johann Adam Freiherr von Ickstatt. Dzięki jego pomocy Weishaupt ukończył najpierw szkołę prowadzoną przez jezuitów, a następnie prawo na uniwersytecie w Inglostadt. W 1773 r. objął elitarną katedrę prawa kanonicznego, uprzednio zarezerwowaną jedynie dla jezuitów. Z powodu snutych przez niego intryg, egocentryzmu, cynizmu i skupienia na karierze wkrótce w środowisku akademickim stał się osobą nielubianą i wyalienowaną (Roberts 1972: 134).

Po odkryciu tekstów na temat misteriów eleuzyjskich oraz Pitagorejczyków Weishaupt uległ fascynacji sekretnymi stowarzyszeniami. Rozczarowany wolnomularstwem – którego tajemnica okazała się być znana całemu światu – Weishaupt zdecydował się założyć własną organizację. 1 maja 1776 r. narodzili się zatem iluminaci, znani dziś jako iluminaci bawarscy. Jego pierwotnym celem była promocja idei egalitaryzmu i racjonalizmu oraz studia nad sztuką. Jak zauważył historyk J. M. Roberts, poglądy Weishaupta charakteryzowały się swego rodzaju naiwnym idealizmem:

(…) jego społeczna filozofia była oparta na optymistycznym prymitywizmie, który miał niewiele do zaoferowania na przyszłość. Wierzył on, że odrodzenie oryginalnej ludzkiej natury było wszystkim, czego potrzeba do stworzenia dobrego społeczeństwa oraz, że to wymagało jedynie tego, by człowiek zrozumiał ciężar uprzedzeń oraz błędów, które je obciążają. Jednakże był autentycznym rewolucjonistą, nawet jeśli tylko w sensie intelektualnym (Roberts 1972: 145).

Zakon zakończył swą działalność w niesławie po…

przeczytaj więcej na stronie projektu “Kultura polska wobec zachodniej filozofii ezoterycznej w latach 1890-1939“.