Poniżej zamieszczamy kolejny rozdział książki Karola Wojciechowskiego “Bitwa o Sztukę Królewską“. Zdjęcie: Światynia masońska – Nowy Orlean, 1910
ROZDZIAŁ V. WOLNOMULARSTWO AMERYKAŃSKIE WOBEC MASONERII FRANCUSKIEJ I NURTU LIBERALNEGO
- 1868 r. i 1877 r.
Jak trafnie zauważa badacz wolnomularstwa Paul Bessel (zarazem regularny wolnomularz), wedle szeroko rozpowszechnionego wśród amerykańskich masonów poglądu, Wielki Wschód Francji porzucił w 1877 r. masońskie wymogi dotyczące Wielkiego Architekta Wszechświata i Biblii na ołtarzach, zaś amerykańskie Wielkie Loże, idąc śladem brytyjskich, cofnęły mu uznanie. Natomiast w 1913 r. kilku francuskich masonów zrozumiało błąd zarówno WWF, jak i Wielkiej Loży Francji, i odeszli ze swych macierzystych warsztatów, tworząc Wielką Lożę Narodową Francuską, która do dziś jest jedyną uznawaną Wielką Lożą w kraju nad Sekwaną.
Taki pogląd jest jednak nie mającym oparcia w faktach historycznych mitem, gdyż zerwanie stosunków między wolnomularstwem francuskim a amerykańskim nastąpiło nieco wcześniej z innych przyczyn. W 1868 r., krótko po Amerykańskiej Wojnie Cywilnej, Wielki Wschód Francji uznał masońską grupę w Luizjanie (loże błękitne utworzone przez członków nieregularnej Rady Najwyższej RSDiU wywodzącej się od francuskiego złotnika Josepha Cerneau), która nie została uznana przez Wielką Lożę Luizjany. Ta ostatnia potraktowała posunięcie GOdF jako równoznaczne z „inwazją” na jej terytorium i dlatego natychmiast cofnęła mu uznanie. Nie poprzestała jednak na tym i zaczęła nakłaniać do tego również inne Wielkie Loże USA. Te w większości przypadków przychyliły się do jej prośby. Ciekawostką jest fakt, że po tym posunięciu stosunki z Wielkim Wschodem Francji zerwało również amerykańskie Memphis-Misraim. Pęknięcie nici łączącej wolnomularstwo francuskie z potężną częścią światowego ruchu masońskiego stało się faktem. Jakkolwiek po latach, kiedy Francuzi odkryli swój błąd i wycofali uznanie, było już za późno na przywrócenie relacji. Istnieją przy tym dowody wskazujące na to, że pierwszorzędną rolę w procesie cofnięcia uznania grały motywy rasistowskie. Grand Orient de France przyjął bowiem rezolucję, w której stwierdził, że „ani kolor skóry, ani rasa, ani religia nie powinny dyskwalifikować człowieka do inicjacji”, a w tamtym czasie Wielka Loża Luizjany stosowała segregację rasową (odrzucano czarnoskórych kandydatów) i nie był to przypadek odosobniony w USA. Natomiast gdy Wielki Wschód Francji podjął w 1877 r. sławetne kroki nie mogło być mowy o zerwaniu stosunków, ponieważ one już nie istniały. Nie oznacza to jednak, że posunięcie to nie wywołało za oceanem dyskusji. Wprost przeciwnie. Paradoksem jest to, że duża część amerykańskich braci w jakiś czas później zdecydowała się na odbudowę łańcucha braterskiego z wolnomularstwem francuskim, a stało się to w burzliwym okresie – podczas I wojny światowej, gdy potrzeba wzmocnienia więzi między ludźmi jeszcze bardziej wzrosła.
Bibliografia:
1. Jean Bricaud, „Notes Historiques sur le Rite Ancien et Primitif de Memphis-Misraïm”, publiée [bm], en 1933, on-line:
http://www.esoblogs.net/3785/notes-historiques-sur-le-rite-ancien-et-primitif-de-memphis-misraim
2. „Continental Freemasonry”, Wikipedia (En), on-line:
http://en.wikipedia.org/wiki/Continental_Freemasonry
3. „History of the Relationship of the Grand Lodge of the District of Columbia with Masonic Grand Bodies in France” by Paul M. Bessel, January 23, 2000, on-line: http://bessel.org/francedc.htm
4. „U.S. Recognition of French Grand Lodges in the 1900s” [published in Heredom: The Transactions of the Scottish Rite Research Society – volume 5, 1996, pages 221-244] by Paul M. Bessel, 32°, on-line:
http://web.archive.org/web/20160629061750/http://bessel.org/masrec/france.htm
Czytaj dalej: Odbudowa stosunków z wolnomularstwem romańskim:
Ciekawe.