Kategoria: wolnomularstwo polskie

Michał Tokarzewski-Karaszewicz, Loża Wolnomularska na W:. Kielc, 22 maja 2025

Dziś upamiętniamy smutną rocznicę.

22 maja 1964 r. odszedł do Loży Wieczystej nasz Patron, Brat Michał Tokarzewski-Karaszewicz.

Zmarł nagle w marokańskiej Casablance, kilka godzin po przybyciu tam z Londynu, w którym mieszkał na stałe (via Amsterdam i Paryż, gdzie po drodze odwiedzał przyjaciół). Bezpośrednią przyczyną zgonu było pęknięcie aorty. Niemal do ostatnich chwil życia Brat-Generał aktywnie troszczył się o sprawy publiczne, o losy swoich bliskich, zajmował się też sprawami duszy – dowodzą tego Jego ostatnie listy, pisane podczas wyczerpującej podróży. Miała przynieść Mu odpoczynek i przyczynić się do poratowania nadwątlonego zdrowia (udawał się bowiem do sanatorium, prowadzonego przez polskich emigrantów). Próba okazała się niestety spóźniona.

Ciało Zmarłego wkrótce przetransportowano do Wielkiej Brytanii, po czym uroczyście pochowano na londyńskim Brompton Cemetery. W ceremonii tłumnie uczestniczyli kombatanci, nie tylko zresztą polscy. Nabożeństwo żałobne w katolickim kościele św. Marcina, a potem sam pogrzeb, poprowadził ksiądz kanonik Jan Brandys – przyjaciel Zmarłego i Jego towarzysz broni, ówczesny Dziekan Wojska Polskiego (oczywiście tego emigracyjnego). Czynił to jednak niejako „po cywilnemu i prywatnie” (jak pisze biograf MTK, D. Bargiełowski), bez przywdziania pełnych szat liturgicznych i z pominięciem niektórych elementów przepisanych oficjalnym, funeralnym ceremoniałem kościelnym.

Był to skutek nieoczywistych wyborów religijnych i duchowych Zmarłego. Wychowany w tradycji katolickiej i całe życie mocno z nią związany intelektualnie, był jednocześnie teozofem, współorganizatorem i nawet kapłanem Kościoła liberalnokatolickiego, a przede wszystkim czynnym wolnomularzem, Mistrzem 33 stopnia Rytu Szkockiego Dawnego i Uznanego. Toteż ks. Brandys w pożegnalnej mowie wspomniał o Nim jako o „generale-filozofie”, człowieku „mądrym, szlachetnym i głęboko wierzącym, który dawał swym życiem świadectwo Prawdzie”.

Polscy generałowie i oficerowie podczas pogrzebu przypomnieli z kolei żołnierskie zasługi Zmarłego: począwszy od młodzieńczych dokonań legionowych, poprzez pracę konspiracyjną w POW, skuteczne dowodzenie odsieczą dla Lwowa na przełomie lat 1918/19, letnie boje z bolszewikami w roku 1920, a potem bitwę nad Bzurą i obronę Warszawy w tragicznym Wrześniu’39, zakładanie pod okupacją Służby Zwycięstwu Polski (przekształconej potem w ZWZ i AK), pobyt w sowieckim więzieniu, współorganizowanie Armii Polskiej w ZSRR i następnie na Bliskim Wschodzie… aż po objęcie, już po wojnie i na emigracji, zaszczytnej funkcji Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych. Mówiono też o Jego wyczuleniu na sprawy społeczne, o niezachwianej prawości i patriotyzmie… Co charakterystyczne, przemówił także dawny wojenny przeciwnik Tokarzewskiego (z walk o Lwów u progu roku 1919), a nieco później Jego towarzysz broni (podczas wyprawy kijowskiej w roku 1920) – płk Pawło Wasylewśkyj, wówczas prezes emigracyjnej Ukraińskiej Rady Narodowej. „Niech ten ból serca i łzy wzmocnią pragnienie narodu polskiego do wspólnej z narodem ukraińskim walki przeciw (…) sąsiadowi z krwawymi łapami, odwiecznemu wrogowi i Polski, i Ukrainy” – powiedział.

Tworząc dziewięć lat temu pierwszy warsztat wolnomularski na Wschodzie Kielc, nieprzypadkowo obraliśmy sobie Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza za patrona. Symbolizuje On bowiem syntezę cnót i wartości, które uznaliśmy za najważniejsze także dla nas: osobistej uczciwości i zaangażowanego patriotyzmu, wiary w Polskę sprawiedliwą i nowoczesną, trwałości przekonań społecznych i politycznych przy jednoczesnym otwarciu na cudze punkty widzenia, pracowitości i gotowości do poświęcenia dla Sprawy, a przy tym głębi refleksji duchowej oraz odwagi nawet bardzo niekonwencjonalnych poszukiwań intelektualnych.

Rocznica śmierci Brata Generała Michała jest dla nas okazją, by przypominać o tym wzorcu innym, ale przede wszystkim – sobie.

Płaczmy, płaczmy, płaczmy… lecz nie traćmy nadziei!

Parafia Ewangelicko-Augsburska w Toruniu, 8 maja 2025

Marcin Jaksoń, Portal powiatowa.info, 29 kwietnia/8 maja 2025

Muzeum Tkactwa w Kamiennej Górze zaprasza na nową wystawę. Jej otwarcie zaplanowano na 8 maja, na godzinę 17.

Na wystawie “Wolnomularstwo / masoneria – zasady, historia, współczesność” prezentowane są plansze z informacjami historycznymi, pocztem wybranych wolnomularzy polskich oraz informacjami o zasadach i celach ruchu. W gablotach zaprezentowana zostanie polskojęzyczna literatura z przełomu XIX i XX wieku oraz przedmioty związane z wolnomularstwem. Na wystawie prezentowane będą również grafiki inspirowane wolnomularskim symbolizmem sposobem postrzegania świata.

Wystawę będzie można oglądaćdo lipca.

Organizatorem wystawy jest współczesne stowarzyszenie wolnomularskie Wielki Wschód Polski, Instytut Sztuka Królewska w Polsce.

uaktualnienie 8 maja:

Od dzisiaj w Muzeum Tkactwa w Kamiennej Górze oglądać można wystawę „Wolnomularstwo/masoneria – zasady, historia, współczesność”. 

W otwarciu wystawy uczestniczył Tomasz Szmagier, w latach 2011-2015 Wielki Mistrz loży Wielki Wschód Polski, który zaprezentował zebranym podstawowe informacje o historii i teraźniejszości wolnomularstwa. W lożach współpracować mogą osoby w różnym wieku, o różnym poglądach. Zebranych interesowała m.in. możliwość przyjęcia do loży kobiet. Okazuje się, że jest z tym różnie, ale w wielu lożach kobiety mogą być pełnoprawnymi uczestniczkami. W lożach wolnomularze wymieniają się wiedzą, jest to bowiem metoda rozwoju człowieka, stawania się lepszym.

Historia polskiej masonerii jest skomplikowana m.in. przez zabory. Współczesne polskie loże nawiązują do tradycji m.in. lóż z niemieckich miast, które obecnie są w granicach Polski.

Częścią ekspozycji są stroje. Obowiązkowymi elementami jest fartuch i białe rękawiczki. Oba elementy mają wymiar symboliczny. Wygląd fartucha świadczył o pozycji masona w danej loży. 

Wśród uczestników spotkania pojawiło się zainteresowania sposobem przystąpienia do loży. Procedura nie jest łatwa i krótka, ale możliwa prawie dla każdego. Opiera się o rozmowy z mistrzem oraz innymi członkami. Wybrany kandydat musi też przejść inicjację.

W budynku zajmowanym obecnie przez Muzeum Tkactwa w latach 20. i 30. XX wieku siedzibę miała loża Johannis-Loge zum innigen Verein am Riesengebirge im Orient von Landeshut. Na fasadzie kamienicy pozostał wolnomularski symbol (cyrkiel i węgielnica).

dowiedz się więcej i obejrzyj fotografie z wystawy:

Federacja Stowarzyszeń Przewodnickich dla WOŚP, 20.01.2025

w niedzielę 26 stycznia o godzinie 19:00, spod KRzyża Sukiennic (rynek Główny 3, 31-042 Kraków, Polska) rusza ciekawy spacer, tak opisany przez organizatorów:

Śnieg, mróz czy deszcz – ruszamy w niedzielny wieczór z licencjonowanym przewodnikiem Tomaszem Rączkowskim z Krzyża Sukiennic w bardziej lub mniej iluminowane zakątki Rynku Głównego w Krakowie. Miejsca owiane tajemnicą w czasie spaceru ukażą swoje sekrety, których istnienia nie są świadomi krakowscy przechodnie.

Trasa śladami wolnomularstwa obejmuje dawne miejsca związane ze sztuką królewską. Start: Krzyż Sukiennic – Plac Mariacki – Floriańska – Plac Szczepański – Jagiellońska – Collegium Maius – Collegium Novum.

Ciepłe rękawiczki, czapka uszatka i światło (latarka, świeca) – zalecane. Czas spaceru: ok. godzinki. Czekam – Tom Rac

Warunkiem uczestnictwa w spacerze jest złożenie przed spacerem datku na WOŚP do skarbonki wskazanego Wolontariusza.

Uwaga, limit miejsc: prosimy o zapisanie się na spacer w komentarzu pod wydarzeniem!

kliknij, by dołaczyć do wydarzenia przez profil FB:

Bielsko-Biała. Oficjalna strona urzędu miejskiego, 18.10.2024. Zdjęcia Dominika Olek / BWA

(…) Podziemia Willi Sixta okazały się (…) idealnym miejscem dla wystawy Wolnomularstwo na ziemiach polskich. 
– Połowa wrażenia, które robi nasza wystawa, to zasługa tego nieprawdopodobnego wnętrza – zauważył z aprobatą kurator Tomasz Szmagier podczas wernisażu 5 października. 

Temat jest interesujący, mocno zmitologizowany. Wolnomularstwo w Polsce było przez wiele lat zakazane, wręcz wyklęte. Kojarzy się z tajemniczymi rytuałami i wszechświatowym spiskiem. Tymczasem wystawa to kilka plansz informacyjnych, grafiki i fotogramy, gabloty z masońskimi utensyliami i fragmentami strojów, inscenizacja pokazująca scenerię wolnomularskich spotkań, historia fartucha wolnomularskiego (z którym się przeciętnemu obywatelowi kojarzy masoneria), oraz subiektywny wybór sylwetek 20 polskich wolnomularzy od czasów Oświecenia po całkiem niedawną przeszłość.

– Wszystko jest logiczne, spokojne, z datami, uzasadnione. Ale masoneria właśnie taka jest i taką ją chciałem pokazać – tłumaczył kurator. – Nie ma tu jedzenia dzieci, orgii, diabła z rogami. Istotą wolnomularstwa jest kształtowanie dobrego obywatela, człowieka, który pracuje i rozwija się, aby pracować dla innych. 

Aby dowiedzieć się więcej o polskich masonach, należy skorzystać z towarzyszącego wystawie edukacyjnego oprzyrządowania. Odbyło się już kilka spotkań na ten temat, przed nami jeszcze trzy:
– 19 października o godz. 15.00 z Mirosławą Dołęgowską-Wysocką na temat wolnomularstwa kobiecego, 
– 25 października o godz. 18.00 z dr Norbertem Wójtowiczem dotyczące historii wolnomularstwa,
– 26 października zaplanowano finisaż wystawy, w programie o godz. 12.00 oprowadzanie kuratorskie i o godz. 13.30 wykład Tomasza Szmagiera pt. Wolnomularstwo a ezoteryka.

Warto wspomnieć, że kurator wystawy Tomasz Szmagier, fotografik, grafik komputerowy i poligraf, jest związany z wolnomularstwem od 1994 roku, w latach 2011-2015 był Wielkim Mistrzem Wielkiego Wschodu Polski. Organizatorzy wystawy to wolnomularskie Stowarzyszenie Wielki Wschód Polski i Stowarzyszenie Instytut Sztuka Królewska w Polsce, współorganizatorem jest Galeria Bielska BWA.

wolnomularstwo.pl, 21 września 2024

WOLNOMULARSTWO NA ZIEMIACH POLSKICH. ZASADY, HISTORIA, WSPÓŁCZESNOŚĆ to tytuł nowej wystawy w Galerii Bielskiej BWA w Willi Teodora Sixta. Wystawa ma charakter popularyzatorski i edukacyjny. Rozpoczyna obchody 240 lecia powstania Wielkiego Wschodu Polskiego i Litewskiego.

Wystawa zawiera plansze z informacjami historycznymi, poczet najważniejszych wolnomularzy polskich, informacje o symbolice i zasadach ruchu. Ilustracją są inscenizacje przybliżające zwiedzającym rytualne życie wolnomularzy. W gablotach pokazana jest polskojęzyczna literatura z XIX i pierwszej połowy XX wieku, przedmioty związane z subkulturą wolnomularstwa.
Osobną częścią narracji wystawy jest wybór grafik i fotogramów inspirowanych wolnomularskim symbolizmem i symbolicznym sposobem postrzegania świata.

Wolnomularstwo to świecki, międzynarodowy, filozoficzno-społeczny ruch ideowy. Wolnomularze zwani też masonami za swój cel uznają doskonalenie się moralne, intelektualne i duchowe oraz szanowanie obowiązujących w stowarzyszeniu zasad.

Istotą wolnomularstwa jest jej inicjacyjny charakter. Nie można do wolnomularstwa się zapisać, nie każdy może zostać wolnomularzem. Powoduje to powstanie tajemnicy inicjacji i dyskretny charakter ruchu. Od początku wywoływało to wielkie zainteresowanie i emocje. Wywodzący się z różnych zawodów masoni byli światłymi i wykształconymi ludźmi, z ogromnym i pozytywnym wpływem na kulturę i sztukę. Mimo to wiedza Polaków o ich działalności opiera się na mitach i teoriach spiskowych.

Wystawa zarysowuje temat. Pokazuje wolnomularstwo jakie jest, częściowo obiera masonerię z maski mitów i legend.

Prawda jest często znacznie ciekawsza.

Organizatorem wystawy jest współczesne stowarzyszenie wolnomularskie Wielki Wschód Polski.

Zapraszamy.

Program towarzyszący wystawie:
piątek 4 października           18.00 wernisaż wystawy

                                                19.00 wykład „Historia wolnomularstwa w Polsce”

                                                T. Szmagier  

sobota 5 październik           12.00 spotkanie o wolnomularstwie na ekspozycji

                                                13.30 wykład „Istota wolnomularstwa – zasady i cele”

                                                T. Szmagier              

sobota 12 październik         13.00 spotkanie z Norbertem Wójtowiczem na temat
                                    „Historia i współczesność stosunków Kościoła i Wolnomularstwa”

sobota 19 październik         15.00 spotkanie z Mirosławą Dołęgowską-Wysocką
                                                            na temat wolnomularstwa kobiecego

piątek 25 października        18.00 spotkanie na temat
                                                            „Język symboli w wolnomularstwie” T. Szmagier           

sobota 26 października       12.00 spotkanie o wolnomularstwie na ekspozycji

                                                13.30 wykład na temat „Wolnomularstwo a ezoteryka”
                                                T. Szmagier

                                                finisaż wystawy

Zamek Książ w Wałbrzychu, 9 września 2024

Podczas prac porządkowych na terenie parku okalającego Zamek Książ w Wałbrzychu jedna z ogrodniczek odnalazła tajemniczy przedmiot. Okazała się nim pochodząca z lat 20-tych ubiegłego stulecia odznaka berlińskiej loży wolnomularskiej Fryderyk Wielki – Prometeusz.

Licząca około 100 lat odznaka odnaleziona została podczas prac porządkowych, które książańscy ogrodnicy wykonywali przy krzewach rododendronów na ścieżce prowadzącej z drogi asfaltowej w stronę punktu widokowego Grób Olbrzyma. Zabrudzony, ale ciągle błyszczący przedmiot znajdował się na powierzchni gruntu zasypany warstwą liści. Osobą, która odnalazła przedmiot była pracowniczka działu zieleni – ogrodniczka – Jolanta Staniszewska.

Tajemnicze znalezisko to odznaka berlińskiej loży wolnomularskiej Fryderyk Wielki – Prometeusz, którą należy datować na okres po 1925, kiedy to z loży głównej wyodrębniła się gałąź pn. Prometeusz. Loża funkcjonuje do dziś, stąd trudno jest określić datę końcową użytkowania tego typu odznaki. Ze względu na znaczny stopień destrukcji, przyjmujemy, że przez dłuższy czas zalegała w poszyciu parku. Odkryty przedmiot został zdeponowany przez Dział Muzealno-Edukacyjny Zamku Książ w odpowiednich warunkach w szafie pancernej, a pieczę nad nim sprawuje mgr archeologii Katarzyna Sielicka, kierowniczka Działu.

-Z uwagi na związek znaleziska z naszym zabytkiem oraz jego walory edukacyjno-wystawiennicze wystąpiliśmy z wnioskiem o wyrażenie zgody na jego przechowywanie w Zamku Książ, gdzie zostanie wpisany do inwentarza zabytków ruchomych. Powyższe znalezisko zostało zgłoszone Dolnośląskiemu Wojewódzkiemu Konserwatorowi Zabytków Delegatura w Wałbrzychu– wyjaśnia rzecznik prasowy Zamku Książ…

dowiedz się więcej:

gniezno.eu, 6 września 2024

Masoneria. WIelka (nie)wiadoma to tytuł nowej wystawy w Galerii MOK otwierającej jednocześnie kolejny 71. Sezon artystyczny w naszym ośrodku. Ta ekspozycja nawiązuje do faktu dobrze znanego gnieźnianom – pierwszymi gospodarzami odrestaurowanej siedziby MOKu była loża U Sześcianu Zwieńczonego [Zum Bekräuzten Cubus].

Wystawa ma charakter popularyzatorski i edukacyjny. Plansze z informacjami historycznymi o legendarnych początkach wolnomularstwa, jego symbolice i rytuałach będą korespondować z masońską literaturą i współczesnymi pamiątkami lożowymi. Pochodzą one z Pracowni Zbiorów Masońskich Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu. To w tych zbiorach znajdują się także spisy gnieźnieńskich wolnomularzy i cenny wizerunek pieczęci ich loży.

Wystawę będzie pokazana w trzech przestrzeniach – na parterze w holu przy dawnym wejściu do budynku, hollu głównym oraz w Galerii MOK.

Wolnomularstwo to świecki, międzynarodowy i ponadwyznaniowy ruch ideowy. Wolnomularze zwani też masonami za swój cel uznają doskonalenie się moralne, intelektualne i duchowe oraz szanowanie obowiązujących w stowarzyszeniu zasad. Wolnomularze działają dyskretnie i nie każdy może zostać wolnomularzem, co od początku wywoływało wielkie zainteresowanie i emocje.

Wywodzący się z różnych zawodów masoni byli światłymi i wykształconymi ludźmi, z ogromnym i pozytywnym wpływem na kulturę. Mimo to wiedza Polaków o ich działalności opiera się na mitach i teoriach spiskowych. Wystawa częściowo obiera masonerię z tajemnicy, ponieważ wbrew pozorom dużo o niej wiadomo.

Program wystawy:

– „Masoneria – pierwszy stopień wtajemniczenia” wykład popularyzatorski Karoliny Tomczyk-Kozioł/ Zbiory Masońskie Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu

– lekcje na ekspozycji dla szkół ponadpodstawowych

– oprowadzania kuratorskie dla publiczności

Wernisaż wystawy odbędzie się 13 września, o g. 17.00, później o godzinie 18.00, odbędzie się wykład Karoliny Tomczyk-Kozioł Biblioteka UAM pt. “Masoneria – pierwszy stopień wtajemniczenia”.

więcej: