wolnomularstwo.pl
Na pierwszym miejscu wśród przedstawicieli literatury wolnomularskiej znajdują się zbiory praw, którymi kierowały się loże i obediencje. Najstarszymi wśród nich są tzw. Old Charges (tłumaczone zazwyczaj jako “Stare Obowiązki”) – prawa cechowe “operatywnych” wolnomularzy. Do naszych czasów zachowało się około 70 tego rodzaju dokumentów. Począwszy od 1860 r. większość z nich wydano drukiem. Każdy z tych dokumentów składa się z 3 części: 1. wstępnej modlitwy, deklaracji lub inwokacji; 2. legendarnej historii cechu; 3. specjalnych statutów, obowiązków, regulaminów i obyczajów cechowych. Najstarsze zachowane egzemplarze Old Charges (datowane na 1370 i 1409 r.) dotyczą wolnych mularzy z Yorku.
Konstytucje Gotyckie (826 r.) – Ksawery Leski
Statuty stowarzyszenia kamieniarzy i murarzy z Ratyzbony (1498 r.)
Statuty cechu wolnych mularzy Szkocji (1598 r. ) – William Schaw, wstęp, tekst oryginalny i przekład polski (Maciej B.Stępień) (pdf)
Statuty Loży Świętego Pawła (1703 r.) – Ksawery Leski
Wielką historyczną i merytoryczną wartość mają też Konstytucje Jamesa Andersona (1723, 1738), będące w znacznej mierze kompilacją starszych tekstów Old Charges, i do dziś wyznaczające – z niewielkimi tylko poprawkami – linię ideową obediencji regularnych, oraz Konstytucja Wielkiego Wschodu Francji przyjęta w 1877 r. – wzorzec ideowy grupy “modernistycznej”.
Konstytucja Andersona (1723/1738 r.)
Konstytucje Wolnych Mularzy – przekład Tadeusz Cegielski
Księga Konstytucji z 1723 roku i jej pryncypia etyczno-filozoficzne – Michał Gadziński
Poza tym, dobrym materiałem badawczym są konstytucje wszystkich innych obediencji wolnomularskich, a ideowa zgodność tych dokumentów z kanonami odpowiednich Obediencji Matek jest bardzo pomocnym szczegółem. Własne statuty mają również międzynarodowe organizacje i fora masońskie. Własne prawa (konstytucje i statuty) mają także ciała zwierzchnie rytów Wysokich Stopni.
Konstytucja z 1781 roku odnaleziona i opublikowana drukiem! – Tadeusz Cegielski (Ars Regia nr 17, 2007/2008)
Konstytucja Wielkiego Wschodu Polski (1820 r.)
Konstytucja Wielkiej Loży Narodowej Polski (1928 r.)
Dwa teksty Konstytucji Wielkiej Loży Narodowej Polski (1931, 1936 r.) – Tadeusz Cegielski (Ars Regia nr 1, 1992)
Konstytucja Wielkiego Wschodu Francji (1976 r.) (pdf)
Konstytucja Wielkiej Loży Narodowej Francuskiej – (Ars Regia nr 7, 1994)
Deklaracja Ogólna i Podstawowa Le Droit Humain
“My, wolnomularstwo polskie” : Nowa Konstytucja Wielkiej Loży Narodowej Polski : 28 czerwca 1997 roku – Tadeusz Cegielski (Ars Regia nr 11/12, 1997) (pdf)
Na poziomie bardziej ogólnym obok konstytucji zbiorami zasad są tzw. landmarks, czyli “oznakowania obszaru”, którymi określane są granice tożsamości wolnomularskiej. Mimo swej zasadniczej wymowy landmarki przyjmowane są przez każdą z obediencji osobno i często różnią się między sobą, gdyż opisują wolnomularstwo w ramach konkretnego kręgu kulturowego. Uzupełnieniem dla konstytucji i landmarków są oficjalne deklaracje, oświadczenia i interpretacje wybranych zagadnień, publikowane przez władze wolnomularskich obediencji. Dokumenty takie nabierają szczególnej wagi – niejako oficjalnych wykładni – gdy wypowiadają się w nich władze Obediencji Matek.
12 Zasad Wolnych Mularzy Regularnych
Landmarki – Irene Mainguy
BoSK: Landmarki dawniej i obecnie – Karol Wojciechowski
Landmarki Wielkiej Zjednoczonej Loży Anglii (tekst tradycyjny, nie datowany) – Przekład polski (Maciej B.Stępień) wraz z tekstem oryginalnym.
25 Landmarków w kompilacji Alberta Gallatina Mackeya z 1858 r. (tekst oryginalny)
POJĘCIE WOLNOMULARSKIEJ REGULARNOŚCI
(tekst pochodzi z książki M.B.Stępnia )
