Klepsydra – symbol czasu w masonerii

Klepsydra - symbol czasu w masonerii

Poniżej zamieszczamy fragment książki Irène Mainguy Symbolika Masońska Trzeciego Tysiąclecia

Klepsydra jest par excellence symbolem czasu od narodzin do śmierci. Elementarna prostota tego przedmiotu w jego formie jest niewątpliwie tym, co cechuje i tłumaczy liczne znaczenia, jakie przypisuje się temu przedmiotowi. Sterylność piasku przywodzi tu na myśl jałowość spraw jednorodnych, które przemijają jak życie bez ideału, bez  spełnienia – zwykły ziemski przypadek. Ustanie ruchu piasku w klepsydrze sugeruje zatrzymanie bicia serca.

Symbol ten sprowadza nas ku rzeczywistości zasadniczej: nieustannego zarządzania względnością, czasem całej egzystencji, które rozgrywa się w stosunkowo krótkim momencie, od kołyski po grób.

Klepsydra składa się z dwóch baniek o podobnym kształcie i pojemności, które można rozumieć jako symbolizujące niebo i ziemię, co ilustruje napis na Tablicy szmaragdowej:„To, co jest niżej, jest jak to, co jest wyżej, a to, co jest wyżej, jest jak to, co jest niżej”. Przejście pomiędzy dwiema częściami klepsydry odbywa się przez wąski otwór, co można przyrównać do trudności, z jakimi człowiek mierzy się podczas zmiany stanu. Podobnie jest z recypientem wychodzącym z Izby Rozmyślań, który wkracza do wnętrza przez niskie lub wąskie wrota świątyni, aby poddać się próbom inicjacyjnym.

Ogół ziaren piasku, które przesypują się z górnej części do dolnej, można przyrównać do przebiegu wszystkich możliwości rozwoju, jakie zawierają się w życiu. Kiedy wszystkie możliwości zostaną wyczerpane, ruch ustaje, zamykając cykl. Odwrócenie klepsydry oznacza rozpoczęcie nowego cyklu możliwości. Deszcz ziaren piasku oznacza zarazem wyczerpanie możliwości, jak i na odwrót – ich końcowe i całkowite zespolenie w Jedności. Ruch piasku wskazuje biegun przyciągania, znajdujący się u dołu, jedyny, jaki sfera fizyczna może zaoferować, ale w rzeczywistości istnieją dwa bieguny, jeden ziemski, drugi niebieski. Ruch ku górze, w ujęciu duchowym, polega zawsze na przewrocie. Ziemskie piękno jest odzwierciedleniem piękna niebiańskiego.

Jałowa natura piasku przypomina nam o marności rzeczy – zwykłych przypadków ziemskich. Klepsydra ostrzega nas przed niebezpieczeństwem ściągania ku dołowi. Ruch ku górze wymaga od człowieka dobrowolnego odwrócenia się od świata, który zarazem więzi go i rozprasza. Dążenie ku górze to zmierzanie pod prąd naturalnego ruchu uzewnętrznienia;  wymaga od inicjowanego walki, oporu przed łatwością.

Aby przejść przez wąskie drzwi, należy być martwym dla świata; potrzeba poświęcenia swojego ego. Jak pokazuje przewężenie w klepsydrze, istnieje wyraźna sprzeczność w czasie i przestrzeni, która wywołuje wrażenie prawdopodobieństwa unicestwienia tego, kto chciałby przejść dalej, podczas gdy w istocie uzyskuje on dostęp do „nowej przestrzeni”. Klepsydra jest zarazem inwersją i analogią, kontrastem ciemności i światłości, śmierci i narodzin.

Klepsydra przypomina o efemerycznym charakterze całego życia, konieczności ukończenia dzieła, które wykracza poza zwykłą indywidualność, a którego kwintesencją będzie urzeczywistnienie oświeconego istnienia.

Dodaj komentarz