Ludwik Sobański, więzień za Polskę, wolnomularz

Ludwik Sobański, więzień za Polskę, wolnomularz

(Rzeczpospolita, 13.02.2019, Materiał powstał we współpracy z Fundacją XX. Czartoryskich)

 

Stulecie odrodzenia polskiej państwowości to dobra okazja, by wspominać mniej znanych bohaterów naszej niepodległości. Zwłaszcza tych, których tragiczne losy są świadectwem poświęceń kolejnych pokoleń dla sprawy ojczystej. Do nich należy Ludwik Sobański, działacz Towarzystwa Patriotycznego i więzień carski.

Ludwik Sobański urodził się w 1791 roku jako syn Michała, podstolego winnickiego i Wiktorii z Orłowskich, znanej z działalności dobroczynnej. Nauki pobierał w słynnych „Atenach Wołyńskich”, czyli krzemienieckim liceum i w Paryżu. Z Francji wrócił akurat w czasie, gdy kończyła się ważna epoka i kształtował nowy europejski porządek – na przełomie 1814 i 1815 roku. Zaangażował się w działalność wolnomularską. W szeregach wolnomularzy nie brakowało osób lojalnych wobec władz zaborczych. Trudno zresztą mieć za złe, że wiele osób, w tym luminarze kultury i gospodarki, uważało odbudowę kadłubowego Królestwa Polskiego za niesamowicie hojny carski gest. Z perspektywy XXI wieku to, co działo się dwa wieki temu, oceniamy bogatsi o dziejowe doświadczenia.

Ludwika Sobańskiego wolnomularstwo zaprowadziło w zgoła innym kierunku – do patriotycznej konspiracji. W 1821 roku, kiedy przebywał w Warszawie…

Patronite wolnomularstwo