Kategoria: wolnomularstwo polskie

Pamiątki olsztyńskich masonów

źródło: Strona wydarzenia FB organizowanego przez MOK Olsztyn, zdjęcie: kamienica przy ulicy ulica Bema 4, Olsztyn

Wolnomularstwo – osnuty tajemnicami ruch, który narodził się w osiemnastowiecznej Anglii, a następnie rozpowszechnił po całym świecie – obecny był także w Olsztynie. Na przełomie XIX i XX wieku adeptami sztuki królewskiej byli tu przedstawiciele władz miejskich, urzędnicy, nauczyciele, przedsiębiorcy, przedstawiciele wolnych zawodów, architekci. Olsztyńscy masoni zostawili też po sobie w naszym mieście liczne ślady, których obecność uzmysłowi nam Rafał Bętkowski.

Pamiątki olsztyńskich masonów
30 kwietnia (piątek) / godz. 9:30
https://www.youtube.com/user/MOKOlsztyn oraz fb MOK Olsztyn

Kliknij obrazek, by dołączyć do wydarzenia:

Szprotawa – dawny ośrodek wolnomulastwa

źródło: Urszula Abucewicz, Gazeta Wyborcza, 17.04.2021, zdjęcie: Sławomir Milejski 

Co wspólnego ma Johnny Depp z pewnym polskim miasteczkiem? Jakie tajemnice skrywa dom, którego ozdobą są dwa ogromne świeczniki? I jaką wiadomość chce nam przekazać uśmiechnięty Barnaba? Witajcie w Szprotawie, miejscu nieoczywistym. Niczym w kalejdoskopie można tu przyglądać się niezwykłym, różnobarwnym historiom i krok po kroku odkrywać magię.

NAZWA: Szprotawa 

LOKALIZACJA: województwo lubuskie, leży nad rzekami: Bobrem i Szprotawą

ISTNIEJE OD: najwcześniejsze dzieje miasta owiane są tajemnicą. Kronikarz Thietmar pod datą 1000 wymienia osadę plemienia Dziadoszyców zwaną Ilva bądź Ilua. Prawa miejskie przyznano Szprotawie przed 1260

ZNAKI SZCZEGÓLNE: miejsce spotkania Ottona III z Bolesławem Chrobrym. Miasteczko, w którym silne piętno odcisnęły zakonnice ze zgromadzenia sióstr Magdalenek. Gmach klasztoru, który zachował się do dzisiejszych czasów, został odrestaurowany i stanowi perełkę miasta. Szprotawa była ośrodkiem wolnomularstwa. W mieście urodził się Heinrich Göppert, pierwszy dyrektor Ogrodu Zoologicznego we Wrocławiu. Niegdyś nazywana była dolnośląską Wenecją. 

***

Po mieście oprowadzą nas Maciej Siwicki, nauczyciel, historyk i samorządowiec, szprotawianin w drugim pokoleniu oraz Maciej Boryna, przewodnik, regionalista, pracownik szprotawskiego magistratu, wcześniej związany z Muzeum Ziemi Szprotawskiej. 

Dolnośląska Wenecja

– Na przedwojennych pocztówkach niemieckich możemy przeczytać: “Pozdrowienia ze Szprotawy na Dolnym Śląsku”, dlaczego? Bo historycznie miejscowość leży na Dolnym Śląsku, choć dzisiaj należy do woj. lubuskiego – zaczyna opowieść Maciej Siwicki. – Miasto z każdej strony otoczone jest lasami, położone nad dwiema rzekami Bóbr i Szprotawa i, co mnie bardzo cieszy, powraca do swojej przedwojennej tradycji…

Przeczytaj więcej na stronie GAZETA.pl Podróże:

Polscy masoni. Faktycznie rządzą nad Wisłą?

źródło: MENWAY/interia.pl, 11 marca 2021

Kontrolowali polskie uniwersytety, a nawet elementarze. Mieli wtyki przy Okrągłym Stole i w przedwojennej endecji. Czy naprawdę rządzili Polską? Pytamy jednego z najlepszych w kraju specjalistów od masonerii.

Kolejne upadki i momenty zwrotne w dziejach naszego państwa sprawiły, że trzeba było walczyć o jego niepodległość i wymyślać je od nowa (w zakresie ustroju, stosunków społecznych…). Pod koniec XVIII wieku sąsiednie mocarstwa dokonały rozbiorów Rzeczypospolitej. Na przeszło sto lat została wymazana z mapy politycznej Europy. Utracone państwo należało odzyskać. Trzeba też było wypracować jego nową formułę. W tej żmudnej i rozpisanej na pokolenia pracy wyróżnili się wolnomularze.

Z masonem na barykadę

W dużej mierze to oni uczyli Polaków konspiracji i prowadzili ich na powstańcze barykady. Wśród tych, którym przyszło zapłacić za to bardzo wysoką cenę, był między innymi Walerian Łukasiński (1786-1868), twórca Wolnomularstwa Narodowego. Rosjanie uznali go (zresztą niesłusznie) za głównego prowodyra powstania listopadowego. Pojmali go i więzili w różnych kazamatach. Ostatecznie zamknięto go w Twierdzy Szlisselburskiej. Łącznie w rosyjskiej niewoli spędził 46 lat. Nie doczekał wolności.

Pokolenia Polaków walczyły o wolność, śpiewając Mazurek Dąbrowskiego, nazywany Pieśnią Legionów Polskich we Włoszech. Od 1927 roku jest to oficjalny hymn Polski. Jego słowa napisał mason Józef Wybicki (1747-1822), uwieczniając w nim innego masona a zarazem przyjaciela generała Jana Henryka Dąbrowskiego (1755-1818).

Masoni odegrali ważną rolę w życiu polskiej Wielkiej Emigracji. Później zasilili szeregi Legionów Polskich Józefa Piłsudskiego. W dwudziestoleciu międzywojennym zajęli ważne miejsce w otoczeniu politycznym marszałka. Po śmierci Piłsudskiego…

Przeczytaj więcej na stronie MENWAY/Interia.pl:

Miasto zaprasza na wycieczkę szlakiem masonów

źródło: Gazeta Wyborcza/Zielona Góra, 20 lutego 2021

Szlak Masoński – opowiada Maciej Boryna. W ten sposób miasto na południu regionu odkrywa przyjezdnym swoją historię.

Loże masońskie prężnie działały na całym przedwojennym Dolnym Śląsku. Najbardziej reprezentacyjne kamienice wolnomularze stawiali i ozdabiali we Wrocławiu czy Jeleniej Górze. W Legnicy dawna siedziba loży masońskiej to jeden z najznamienitszych budynków w mieście, bogaty w zdobienia, które wykonał wrocławski malarz Emil Nöllner. Wiele z tych symboli, jak choćby sześcioramienna gwiazda nad wejściem, zostało zamalowanych przez nazistów. Ostatecznie to właśnie hitlerowcy zlikwidowali je w całych Niemczech w 1934 r.

Jednym z ośrodków wolnomularstwa była Szprotawa w powiecie żagańskim, o czym przypomniało ostatnio miejscowe lokalne muzeum. –  Miasto charakteryzuje dość duża liczba zachowanej symboliki masońskiej, umieszczanej na różnego rodzaju budowlach. Udało się też ustalić kilka nazwisk ważnych postaci pozostających w związku ze Szprotawą. Stanowisk z symbolami jest tyle, że…

przeczytaj więcej na stronie Gazeta Wyborcza/Zielona Góra:

60 rocznica obudzenia loży Kopernik

źródło: wolnomularstwo.pl, 12 lutego 2021

Dziś mija 60 rocznica obudzenia (powołanej w 1920 r.) loży Kopernik (12.02.1961 – 12.02.2021).

Profesor Tadeusz Cegielski tak wspomina okoliczności, w jakich został przyjęty do tego warsztatu (Newsweek, 20.08.2014,):

W opozycji nie byłem specjalnie aktywny, choć przyjaźniłem się z Helenką i Witkiem Łuczywami, którzy mieszkali piętro niżej w tym samym domu. Trochę im pomagaliśmy – ot, przechować bibułę, zwykłe sąsiedzkie przysługi. Przez nich poznałem środowisko Komitetu Obrony Robotników, m.in. Jana Józefa Lipskiego, który pewnego dnia zapytał, czy nie chciałbym zostać przyjęty do loży. Powiedziałem, że szalenie mi pochlebia propozycja, ale jak można mnie przyjąć do czegoś, co nie istnieje? „Przecież w PRL nie może być czegoś takiego jak loża wolnomularska!”. Lipski powiedział: „Przekonasz się, jak cię przyjmiemy”. I przyjęli. To było grono szalenie zacnych i poważnych ludzie; profesorowie Jan Kielanowski, Edward Lipiński, Klemens Szaniawski, przyszli politycy Aleksander Małachowski i mecenas Jan Olszewski.

Kielanowski i Lipiński byli członkami KOR, podobnie jak Jan Józef Lipski. A Michnik i Kuroń nie zdawali sobie sprawy z tej podwójnej KOR-owsko-masońskiej konspiracji. Byli obrażeni na Janka, gdy około 1990 r. dowiedzieli się o jego zaangażowaniu w masonerię. Uważali, że „zabawa w lożę” stanowiła olbrzymie zagrożenie dla ich opozycyjnego przedsięwzięcia.

Z akt IPN wiemy że z SB z grubsza wiedziała o masonerii. Miała na celowniku dwie loże: Kopernik w Paryżu i siostrzaną lożę Kopernik w Warszawie. Esbecja usiłowała przeniknąć w szeregi którejś z tych lóż, ale to się nigdy nie udało. Jej agentem był prof. Ludwik Hass, wybitny historyk, który niezwykle kompetentnie zajmował się wolnomularstwem, ale miał tylko informacje zewnętrzne.

Zdarzyło się raz, że na spotkania masońskie nagle wpadli esbecy. Bracia z loży Kopernik byli na to przygotowani. Konieczne atrybuty o charakterze symbolicznym były łatwe do usunięcia. Zawsze w loży regularnej muszą być trzy – jak to mówimy – „światła”; Biblia otwarta na Ewangelii św. Jana, na niej cyrkiel i węgielnica. To są trzy atrybuty Boga opisywanego jako Wielki Architekt Świata. I na takim spotkaniu, prowadzonym przez Tadeusza Gliwica, w jego domu przy ul. Lekarskiej w Warszawie, dla niepoznaki na stole stały ciasteczka i herbata. Biblia była kieszonkowa, a cyrkiel i węgielnica zrobione z grubszego papieru. Więc gdy wkroczyła SB, Gliwic Biblię schował do kieszeni, a cyrkiel i węgielnicę połknął.

przeczytaj więcej w Newsweeku:

Składamy aktualnym i byłym członkom loży Kopernik gratulacje i najlepsze życzenia!

Zapraszamy na oficjalną stronę loży:

Zachęcamy też do dalszej lektury na naszej stronie:

Loża Kopernik

Lubelscy wolnomularze

prof. Jan Liewandowski, “akcent” (3/2020)

Licząca sobie blisko trzy stulecia masoneria, zwana też po polsku wolnomularstwem lub sztuką królewską, pojawiła się na ziemiach Rzeczypospolitej pod koniec panowania Augusta II Sasa (pierwsza loża powstała w Warszawie w 1729 roku), a za rządów Stanisława Augusta (1764-1795) objęła swym wpływem znaczącą część elit Korony i Litwy – zarówno jeśli chodzi o polityków, przede wszystkim z kręgów magnaterii, jak i artystów (głównie literatów), przy czym nie należy tych grup traktować rozdzielnie. W masońskich lożach (warsztatach, katedrach), bo tak nazywano zarówno miejsca posiedzeń, jak i podstawową strukturę organizacyjną tego ruchu, zasiadali m.in. król Stanisław August Poniatowski, jego brat, książę prymas Michał Poniatowski, czy poprzednik księcia Michała na tym stanowisku, cieszący się fatalną reputacją arcybiskup gnieźnieński Gabriel Podoski. Ostatni król Rzeczypospolitej nie stanowił wśród monarchów wyjątku. Masonami byli: król Prus i inicjator rozbiorów Polski Fryderyk II, a już w następnym stuleciu – car Rosji i król Polski Aleksander I

1.Nazwa masonerii (ang. free masons, fr. franc-maçons, stąd polskie lekceważące określenie „farmazon”, oznaczające także wolnomyśliciela i niedowiarka) wiązała się zarówno z jednym z elementów ideologii i tradycji tego religijno-filozoficznego ruchu, jak też z symboliką, obrzędowością i utensyliami. Będące dzieckiem wieku światła wolnomularstwo odwoływało się m.in. do tradycji mistrzów sztuki budowlanej, poczynając od Hirama, który kierował wznoszeniem Świątyni Salomona, po budowniczych średniowiecznych katedr, wolnych murarzy (masonów), z charakterystycznymi dla ich cechu…

przeczytaj więcej w piśmie akcent:

Czy Adam Mickiewicz był Wolnomularzem?

wolnomularstwo.pl, 26.11.2020

Na dziś przypada 165 rocznica śmierci Adama Mickiewicza. Z tej okazji warto zadać pytanie, czy był on wolnomularzem? Część badaczy historii wolnomularstwa ma co do tego wątpliwości, ale dowody wydają się dość jednocznanie świadczyć o przynależności wielkiego poety do bractwa.

Przywołajmy więc kilka cytatów, zarówno ze źródeł lżejszych, jak i z klasyków masonologii:

W Ustępie III części „Dziadów” w wersach 205 i 206 występuje fraza: Chrześcijaninem jestem i Polakiem / Witam cię Krzyża i Pogoni znakiem[4] (wersja pierwotna, w rękopisie Mickiewicza: Chrześcijaninem jestem i Polakiem / Witam cię Orła i Booza znakiem – drugi wers to powitanie masońskie, odnoszące się do loży Orła Białego i stopnia masońskiego, jakim jest Booz, tj. czeladnik; słowa te w dziele Mickiewicza wypowiada do Konrada drugi człowiek, nieznajomy z Petersburga, za którym kryje się Józef Oleszkiewicz, ur. w 1777 r. na Żmudzi malarz i członek związków masońskich, który w 1810 r. osiadł w Petersburgu)[5][6]

(źródło: Wikipedia)

Spotkanie z Józefem Oleszkiewiczem – Czcigodnym Mistrzem petersburskiej loży wywarło na Mickiewiczu ogromne wrażenie. Oleszkiewicz był malarzem, tłumaczył Mickiewiczowi kabałę – mistyczną filozofię judaizmu. To spotkanie zmieniło naszego przyszłego wieszcza z racjonalisty w mistyka. Oleszkiewicz został uwieczniony w III Części Dziadów jako Guślarz rozmawiający z duchami…

Ludwik Hass : „W kręgu wpływów loży, a następnie jej adeptem był na Litwie Adam Mickiewicz”. (Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej w XVIII i XIX wieku /Ossolineum 1982)

Ludwik Hass nie rozpisuje się na temat lożowej przynależności wieszcza. Więcej można wyczytać u innego autorytetu historii masonerii:

Stanisław Małachowski-Łempicki : „Echa poezji wolnomularskiej występują w twórczości Mickiewicza sprzed 1819 r. Być może, już przed tą datą został inicjowany. W swej karierze wolnomularskiej, trwającej co najmniej po 1824 r., nie wyszedł jednak poza stopień czeladnika. Później odnosił się do wolnomularstwa krytycznie” (Mickiewicz a wolnomularstwo, „Ruch Literacki” 7/1930 na str. 201 – 207.

Na koniec możemy przytoczyć jeszcze opinię o jednym z najbardziej znanych fragmentów twórczości Mickiewicza. Dla niektórych wczytanie się w ten tekst może być ostatecznym dowodem na to, że autor piszący te słowa był osoba inicjowaną:

IV część [Dziadów] jest niejako podróżą, próbą masońską Gustawa w pochodzie ku wewnętrznej doskonałości duchowej”. (Ruch Literacki”, 1937, nr 2, s. 28)

.

więcej: Józefa Wagnerówna: Na marginesie artykułu “Mickiewicz a wolnomularstwo”

Augustyn Gorzeński patronem ulicy w Dobrzycy

pleszew.naszemiasto.pl, 22 lipca 2020 / Wikipedia

W kwietniu zakończyła się w Dobrzycy przebudowa gminnej odnogi ulicy Pleszewskiej o długości 725 metrów. Trzy miesiące później decyzją Rady Miejskiej ulica otrzymała nową nazwę. Jej patronem został generał Augustyn Gorzeński.

Ignacy Augustyn Michał Gorzeński herbu Nałęcz (ur. w 1743 roku – zm. 5 czerwca 1816 roku w Warszawie) – senator Królestwa Polskiego, senator-wojewoda Księstwa Warszawskiego w 1811 roku, senator-kasztelan Księstwa Warszawskiego w 1807 roku, prezes Izby Administracji Publicznej departamentu poznańskiego w 1808 roku, szambelan, adiutant i szef kancelarii wojskowej króla Stanisława Augusta, generał lejtnant Wojsk Koronnych i generał adiutant króla, członek Sztabu Generalnego Wojska Koronnego w 1792 roku, chorąży kaliski i poznański, podkomorzy poznański, dziedzic dobrzycki, poseł województwa poznańskiego na Sejm Czteroletni w 1788 roku, senator–wojewoda kaliskiKsięstwa Warszawskiego, współtwórca Konstytucji 3 maja.

Generał Gorzeński i legenda Dobrzycy

Sobańscy – małżeństwo patriotów na zsyłce

źródło: Super Express, Autor: “Świat szlachty polskiej”

Niedawane stulecie odrodzenia polskiej państwowości to dobra okazja, by wspominać mniej znanych bohaterów naszej niepodległości. Zwłaszcza tych, których tragiczne losy są świadectwem poświęceń kolejnych pokoleń dla sprawy ojczystej. Do nich należy Ludwik Sobański, działacz Towarzystwa Patriotycznego i więzień carski. Mąż Róży, kobiety o wielkim sercu. Sobańscy są jednymi z bohaterów książki „Świat polskiej szlachty” wydanej przez Fundację im. XBW Ignacego Krasickiego.

Ludwik Sobański urodził się w 1791 r. jako syn Michała, podstolego winnickiego i Wiktorii z Orłowskich, znanej z działalności dobroczynnej. Nauki pobierał w słynnych „Atenach Wołyńskich”, czyli krzemienieckim liceum, i w Paryżu. Z Francji wrócił akurat w czasie, gdy kończyła się ważna epoka i kształtował się nowy europejski porządek – na przełomie 1814 i 1815 r. Zaangażował się w działalność wolnomularską. W szeregach wolnomularzy nie brakowało osób…

przeczytaj więcej na stronie Super Expressu:

Wystawa o masonerii w Sopocie

źródło: wolnomularstwo.pl, 17.01.2020

 

Już 7 lutego 2020 r., o godz. 18.00 w siedzibie Muzeum Sopotu odbędzie się wernisaż wystawy „Pod Słońcem Pokoju. Wolnomularze w Sopocie”. Wystawa będzie prezentowana do 17 kwietnia.

Cytując prof. Tadeusza Cegielskiego masoneria to „szczególny system etyki, osnuty alegoriami i przedstawiony za pomocą symboli”. Zgodnie z wolnomularską koncepcją człowieka, winien on dążyć przede wszystkim do etycznego doskonalenia. Wolnomularstwo to równocześnie międzynarodowy ruch, mający na celu duchowe doskonalenie jednostki i praktyczne braterstwo ludzi różnych religii, narodowości i poglądów.

Ekspozycja przygotowana przez Muzeum Sopotu będzie próbą przybliżenia dziejów wolnomularstwa w Europie, ze szczególnym naciskiem położonym na historię przedwojennej masonerii działającej w Sopocie.

Obiekty prezentowane na wystawie pochodzą ze zbiorów: Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Kętrzynie, Muzeum Okręgowego w Toruniu, Muzeum Narodowego w Kielcach, Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, Biblioteki Gdańskiej PAN, Muzeum w Koszalinie, Muzeum Sopotu i kolekcji prywatnych.

Wystawę uzupełnią fragmenty filmów, prezentacje multimedialne, fotografie i archiwalia.
Ekspozycji towarzyszyć będą wykłady poświęcone współczesnemu wolnomularstwu.

Oficjalnym partnerem wystawy jest Wielki Wschód Polski.
 
Wystawa o masonerii w Sopocie